Trở lại mùa hè năm 1978
Tòa nhà Ngân hàng New South Wales ở thị trấn Murwillumbah đã đứng sừng sững ở góc phố chính trong hơn 133 năm, lặng lẽ kinh doanh như bao thế hệ trước đã từng. Đơn giản và kiên cố với những bức tường gạch dày và mái bằng. Căn phòng tuyệt mật tại đây từng được coi là nơi cất giữ tiền mặt an toàn nhất trong thị trấn – một khu vực bất khả xâm phạm.
Bức ảnh cũ của Ngân hàng New South Wales ở thị trấn Murwillumbah. Ảnh: Bruce Devine.
Vào mùa hè oi ả năm 1978, nhiều con hà mã vẫn còn lang thang trên những ngọn đồi xung quanh thung lũng Tweed. Vùng đất ngoại ô hiện tại trải dài xung quanh thị trấn Murwillumbah ở phía bắc con sông thuộc bang New South Wales đã từng là trang trại bò sữa với những ngôi nhà bằng gỗ.
Có những cửa hàng nông sản và vật tư nông nghiệp lớn; đó là một vùng nông thôn cận nhiệt đới với những đồn điền bò, mía và chuối. Mọi thứ an toàn đến mức không cư dân nào khóa cửa nhà của họ. Khắp thị trấn, làn hơi trắng bốc lên từ nhà máy đường. Theo lời cựu thị trưởng Max Boyd, trong bóng tối của khối núi lửa đã tắt, đây là 'một thị trấn nhỏ yên tĩnh'.
Nhà máy mía đường Condong, một địa danh của 'thị trấn nông thôn nhỏ yên tĩnh' Murwillumbah ở phía bắc bang New South Wales. Ảnh: OZSHOTZ / Alamy.
Ở một nơi không được chú ý nhiều ngoại trừ những người dân sống ở đó, mọi thứ đã thay đổi hoàn toàn kể từ thời điểm đêm ngày 23/11/1978, khi một tội ác lớn đã được thực hiện và khiến thị trấn Murwillumbah trở thành hiện trường của vụ trộm ngân hàng lớn nhất trong lịch sử Australia.
Một vụ trộm táo bạo, tỉ mỉ và chuyên nghiệp theo cách cổ điển, đã đi vào lịch sử như một tội ác hoàn hảo đến mức không một ai bị thương. Trong khoảng thời gian 43 năm sau đó, vụ án này chưa từng giải quyết được và đã vô tình trở thành một bí ẩn lâu dài, đạt được vị thế văn hóa dân gian ở thị trấn sông nhỏ phía bắc Australia.
Một vụ cướp hoàn hảo
Chiếc tải bọc thép Transecurity chạy qua các ngân hàng giữa biên giới bang Queensland và thành phố Sydney đã là một cảnh tượng quen thuộc ở thị trấn Murwillumbah. Đôi khi chiếc xe sẽ chặn các con đường để những lính canh có vũ trang vận chuyển tiền vào ngân hàng New South Wales lưu giữ qua đêm.
Mọi chuyện bắt đầu vào đêm thứ Tư ngày 23/11, ổ khóa ở cửa sau của ngân hàng New South Wales thuộc thị trấn Murwillumbah đã bị cạy phá và tuyệt nhiên không có báo động. Những tên trộm đã sử dụng một mũi khoan có đầu kim cương điện từ, kẹp vào két sắt và khoan một lỗ rộng 18 cm trong phạm vi 5 mm, tính từ điểm cốt lõi trong cơ cấu khóa. Sau đó, chúng xuyên vào phía trong kính soi bàng quang y học với dây để xử lý lẫy khóa trong cơ chế khóa của két sắt.
Ngân hàng Westpac – nơi xảy ra vụ cướp, sau được đổi tên thành Ngân hàng New South Wales, cách đồn cảnh sát 100 m. Ảnh: Geoff Marshall / Alamy.
Không để lại manh mối, không lộn xộn, không dấu vết. Phải mất một khoảng thời gian khá lâu trước khi có người phát giác ra vụ trộm. Bởi vì, theo một cách tài tình, chúng đã làm kẹt két sắt, tháo hai nút xoay ổ khóa kết hợp và tay nắm két sắt trước khi đóng sập cửa lại, đủ thời gian cho một cuộc tháo chạy gọn gàng.
Ngay cả những ngày này, con phố chính của thị trấn Murwillumbah vẫn gần như vắng lặng vào lúc 10 giờ tối. Allan Mitchell là một cư dân đã ở khách sạn Imperial, đối diện ngân hàng New South Wales vào đêm định mệnh năm 1978.
'Theo đúng nghĩa đen, chúng tôi đang nhìn thẳng vào ngân hàng từ quầy bar phía trước của khách sạn Imperial. Tôi đã đi ngang qua chiếc xe của mình đậu ngay trước cửa ngân hàng mà không nhìn thấy hay nghe thấy bất cứ thứ gì cả', Allan nhớ lại.
Đồn cảnh sát chỉ cách đó 100 m, nằm trong tầm nhìn của ngân hàng và luôn có nhân viên túc trực suốt đêm.
Trở lại năm 1978, vào thời điểm 7h30 sáng ngày 24/11, một nhân viên bảo vệ của dịch vụ an ninh MSS đã nhận thấy cửa sau của ngân hàng đang mở. Ngay sau đó, các thợ khóa địa phương và bốn chuyên gia về két sắt của Chubb từ thành phố Brisbane đã thử phá khóa cửa két sắt trong hơn 5 giờ đồng hồ trước khi thừa nhận thất bại. Cuối cùng, các công nhân của hội đồng Tweed Shire đã phải phá tan lối vào căn hầm qua bức tường bên ngoài của ngân hàng và bức tường bê tông cốt thép dày của căn phòng tuyệt mật, sử dụng búa khoan, đục, thiết bị cắt oxyacetylene và búa tạ.
Ở bên ngoài, chờ đợi trong cái nóng, một nhà báo mô tả sự hồi hộp như 'bị điện giật'. Đã là 4h30 chiều trước khi họ phá được cái hố đủ lớn để cảnh sát bang New South Wales, ông Ch Insp Frank Charleton có thể chui đầu vào, nhìn xung quanh và thốt lên, 'Chúng đã lấy được rất nhiều'.
Khung cảnh điều tra về vụ cướp ngân hàng năm 1978. Ảnh: Bruce Devine.
Thời điểm đó, chúng đã cướp được 1,7 triệu USD, ngày nay sẽ tương đương với khoảng 10 triệu USD, một số tiền rất lớn. Và theo lời một tên tội phạm nghề nghiệp, những tên cướp đã mang tiền trở lại thành phố Sydney và ngủ trưa.
Đột nhiên, thị trấn Murwillumbah yên bình bị cảnh sát bao vây. 'Tôi chưa bao giờ thấy nhiều cảnh sát như vậy trong đời', chủ cửa hàng địa phương Peter Moore nói, 'Họ ở trên sân thượng của ngân hàng và khắp các con phố. Chúng tôi không biết lại có nhiều tiền đến vậy trong ngân hàng ở một thị trấn nhỏ như Murwillumbah. Đây là biến cố lớn nhất xảy ra trong thị trấn kể từ trận lụt năm 1954'.
Tin tức đã được truyền đi khắp thế giới. Peter và cha của anh, Herb, đã không chậm trễ tận dụng tai tiếng bất ngờ của thị trấn. Họ nhanh chóng có lợi nhuận lớn khi bán áo phông 'Got the Lot', khăn tắm, mũ lưỡi trai và ly bia từ cửa hàng quần áo nam của họ trên con phố chính.
'Got the Lot' đã trở thành khẩu hiệu nổi tiếng ở thị trấn Murwillumbah lúc bấy giờ. Ảnh: ABC News.
Gordon Smith, một nhân viên dọn dẹp theo hợp đồng, đã đến vào lúc nửa đêm để dọn dẹp đống lộn xộn của các nhân viên hội đồng. 'Đó là một đêm nóng nực, oi bức. Trong ngân hàng hoàn toàn là một mớ hỗn độn. Chúng tôi đã phải thu dọn rất nhiều gạch vụn và gạch tảng. Họ đã mắc sai lầm khi bật quạt và khiến bụi bay khắp mọi nơi'.
Trong khi cảnh sát 'đảo lộn' thành phố Gold Coast gần đó để tìm kiếm manh mối, kiểm tra các khách sạn và nhà nghỉ để tìm những vị khách khả nghi, thì ở thị trấn Murwillumbah lại có những đồn đoán rầm rộ. Có phải những tên tội phạm đã trà trộn vào cư dân và lên kế hoạch? Có thể chúng đã ngồi trên một chiếc ghế tại quầy bar trong khách sạn Imperial phía đối diện ngân hàng? Phải có một người trong cuộc biết lượng tiền ngân hàng sẽ giữ vào đêm đó. Thậm chí bọn cướp hiểu rất rõ cách bố trí của ngân hàng. Ai đã nói với chúng?
Những nghi phạm hàng đầu
25 thám tử từ ba tiểu bang đã được điều đến nhưng vẫn không bắt được bọn cướp. Tất cả các dẫn chứng đều cạn kiệt. Không ai trong số họ nhận được phần thưởng 250.000 USD. Tuy nhiên, theo các báo cáo vào thời điểm đó, cái tên Magnetic Drill Gang đã được tìm thấy ở hiện trường. Đây là tên một băng đảng đã sử dụng cùng một phương pháp 14 lần để cướp trong vòng 19 tháng trước đó.
Trong nhiều thập kỷ, dư luận đã chĩa mũi dùi vào Graham 'The Munster' Kinniburgh, kẻ phá két sắt bậc thầy một thời và là bộ não của băng đảng. Munster đã bị bắn chết trên đường lái xe vào tháng 12/2003, trong vụ diệt trừ băng đảng ở thành phố Melbourne.
Thời điểm đó, cái tên Magnetic Drill Gang là nghi phạm hàng đầu. Ảnh: Daily Telegraph..
Nhưng giờ đây, một tên tội phạm khét tiếng trong nghề đã nói rằng The Munster không liên quan gì đến vụ cướp này. Thay vào đó, Bertie Kidd mới được cho là hung thủ.
Robert Bertram 'Bertie' Kidd, 88 tuổi và là một bệnh nhân Parkinson. Hắn đã phải ngồi tù 27 năm và bị cảnh sát gắn mác là 'một tên tội phạm xấu xa, hung ác và bạo lực'. Năm ngoái, Kidd đã phát hành hai tập hồi ký của mình với tác giả Simon Griffin, đồng thời lên kế hoạch phát hành phần ba sau khi hắn qua đời.
Hắn viết: 'Tôi đã đọc những nhận định gây hiểu lầm về sự nghiệp của mình trong nhiều thập kỷ'.
Trong hồi ký của mình, Kidd thừa nhận vụ bê bối đua ngựa Fine Cotton khét tiếng, và tuyên bố đã lén lút chui vào khoang hành lý của chuyến bay Sydney-Melbourne để lấy trộm 2 triệu USD từ một băng đảng ma túy giữa chuyến bay.
Bí ẩn bước ra ánh sáng
Thật ngạc nhiên khi chính Kidd đã tuyên bố là chủ mưu của vụ cướp ngân hàng tại thị trấn Murwillumbah.
Kidd chưa từng nói rõ về thị trấn Murwillumbah hay ngân hàng, mà là về chiếc xe tải bọc thép và số tiền trong đó. Kidd và các đồng phạm đã theo dõi chiếc xe suốt nhiều tháng trời để tìm ra 'địa điểm tấn công theo lộ trình'. Sau tất cả các cuộc trinh sát 'chi tiết', hắn đã quyết định lựa chọn tốt nhất là cướp ngân hàng thay vì chiếc xe tải bọc thép.
'Cơ sở lý luận của tôi là việc tấn công chiếc xe tải có thể dẫn tới đám đông lộn xộn và nổ súng. Ai đó có thể bị giết và chúng tôi có thể bị buộc tội cướp có vũ trang hoặc giết người. Nếu chúng tôi cướp ngân hàng thì sẽ có ít rủi ro hơn', Kidd nói.
Chân dung Bertie Kidd, tên trộm khét tiếng đứng sau vụ cướp ngân hàng lớn nhất lịch sử Australia. Ảnh: The Guardian.
Kidd cũng kiên quyết rằng người cung cấp thông tin 'đặc biệt đáng tin cậy' cho hắn về số tiền béo bở vào đêm 23/11 không phải là cảnh sát thị trấn Murwillumbah, nhân viên bảo vệ hay nhân viên ngân hàng. 'Tôi cảm thấy tiếc cho những người bị buộc tội, ở một thị trấn nhỏ, sự nghi ngờ sẽ khó có thể chịu đựng được'.
Kidd đã có ý định tự mình thực hiện vụ cướp đêm 23/11 nhưng sau đó hắn đã bất ngờ bị giam trong tù sau một phi vụ thất bại ở khách sạn Maroubra Bay.
Nhưng đằng sau hắn vẫn có một đội đồng phạm chuyên nghiệp. Họ đã lên kế hoạch một cách hoàn hảo trong ba tháng trước khi thực hiện vụ cướp. Trong tù vào đêm xảy định mệnh đó, Kidd đã nghĩ đi nghĩ lại trong đầu. Họ đã theo dõi kỹ chiếc xe tải bọc thép trong chặng cuối của cuộc hành trình để chắc chắn rằng họ sẽ không mở trúng một căn hầm trống rỗng. Trước khi tiến hành vụ cướp, những tên cướp đã đi ăn một 'bữa tối nhẹ ở Vịnh Byron xinh đẹp'.
Sở dĩ không một ai nhìn thấy hay nghe thấy gì ở thị trấn Murwillumbah đêm đó là bởi chúng đã đến vào thời điểm sáng sớm. Đó là một đêm tối đen như mực. Một người trong đội đứng quan sát bên ngoài; không có ai xung quanh. Kidd khẳng định họ đã phải làm kẹt cửa hầm trước khi rời đi.
Hắn tuyên bố rằng số tiền cướp được lớn hơn rất nhiều so với con số 1,7 triệu USD đã được báo cáo. Con số thực tế phải hơn 2 triệu USD.
Theo Kidd, những tên cướp còn lại sẽ không bao giờ bị bắt. 'Đó là bởi vì họ hầu như đã chết sau khi sống cuộc sống giàu sang nhờ số tiền kiếm được từ công việc này'. Đối với hắn, đây là một vụ cướp hoàn hảo.